Spreidingswet en West Maas en Waal

Wat gaat er nu gebeuren?  

Het college heeft de locatie aan de Friessestraat in Boven-Leeuwen op 3 december 2024 aangewezen als kansrijke locatie. Er is nog geen definitief besluit genomen of de locatie ook in gebruik wordt genomen. Op dit moment onderzoeken het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), die de opvang van de asielzoekers organiseert, en de gemeente of de realisatie van de opvangplekken ruimtelijk en financieel haalbaar is. Pas als daar duidelijkheid over is, wordt een vergunningsprocedure opgestart. Tijdens deze vergunningsprocedure kijken de gemeente en het COA samen met omwonenden naar de voorwaarden voor een succesvolle realisatie van de tijdelijke opvangplek.

Wat is planning voor deze locatie?

• 3 december 2024 collegebesluit opvang aan de Friessetraat
• 3 december 2024 communicatie over besluit opvang aan de Friesstraat
• 16 december 2024 Informatieavond voor inwoners. Om 20.00 uur in MFA De Rosmolen, Beneden-Leeuwen
• Q1 – Q2 2025 procedures en haalbaarheidsonderzoeken
• Q2 – Q3 2025 helderheid over definitieve inzet perceel 
• De verwachte ingebruikname van de locatie is eind 2025 / begin 2026

Aanvraagprocedure omgevingsvergunning en buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA)

Het opvang van asielzoekers past niet in het huidige omgevingsplan. De gemeente kan in dus niet direct een omgevingsvergunning afgeven. Als de gemeente toch mee wil werken aan de opvang van asielzoekers aan de Friessestraat in Boven-Leeuwen, kan dit door een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) te verlenen. Bij het opvangen van asielzoekers kan dit alleen als de gemeenteraad een positief advies over de omgevingsvergunning afgeeft. 
Werkwijze:

1. De aanvraag omgevingsvergunning wordt ingediend bij het college van burgemeester en wethouders.
2. De gemeenteraad besluit om een positief of negatief advies uit te brengen.
3. Het advies is bindend, dat betekent dat het college alleen de vergunning mag verlenen als de gemeenteraad een positief advies uitbrengt.
4. Het besluit tot verlenen van omgevingsvergunning wordt gepubliceerd op www.overheid.nl. Tegen het besluit kan bezwaar worden gemaakt.
5. Daarna kunt u nog tegen het besluit in beroep gaan bij de Rechtbank en hoger beroep instellen bij de Raad van State.

Wanneer start de opvang?

Na vergunningverlening starten de werkzaamheden en volgt een planning. De verwachte ingebruikname van de opvanglocatie aan de Friessestraat in Boven-Leeuwen in eind 2025 / begin 2026.

Is het mogelijk dat deze locatie een permanente opvanglocatie voor asielzoekers wordt?
Nee, de verwachting is dat de locatie uiteindelijk wordt ingezet als uitbreidingslocatie voor het bedrijventerrein.  

Hoeveel mensen kunnen op de locatie worden opgevangen?

Op de locatie kunnen 150 tot 180 asielzoekers worden opgevangen. Het COA bepaald wie er wanneer in de opvang geplaatst worden.

Komen hier asielzoekers uit veilige landen wonen?

De asielprocedure voor mensen uit veilige landen wordt met voorrang behandeld en is korter dan die voor asielzoekers uit onveilige landen. In deze korte procedure volgt meestal binnen enkele weken een afwijzing. Gemiddeld wordt volgens het COA circa 3% van de opvangplekken in onze locaties bezet door asielzoekers uit veilige landen die in afwachting zijn van hun proces. Van de groep asielzoekers uit veilige landen zijn er overigens mensen die wel asiel krijgen vanwege politiek activisme, kritische journalistieke werkzaamheden of omdat ze bij de lhbtiq+- gemeenschap horen. Deze mensen worden wel opgevangen door het COA.  

Waar gaan deze mensen heen nadat ze een verblijfsvergunning hebben gekregen?
Het COA probeert mensen die een vergunning (vergunninghouders) krijgen zoveel als mogelijk te koppelen aan gemeenten in de buurt van de opvanglocatie. Dat draagt bij aan een goede inburgering van nieuwkomers in de regio. De mensen die geen vergunning krijgen, moeten Nederland verlaten.
 

Wie is verantwoordelijk voor deze opvanglocatie?

Het COA heeft de locatie als ‘geschikt’ beoordeeld en gaat nu aan de slag met businesscase voor deze locatie. Zij is integraal verantwoordelijk voor de realisatie en oplevering van de opvangplekken van de locatie. De gemeente maakt geen gebruik van de mogelijkheid om de locatie zelf te realiseren of exploiteren.

Welke maatregelen worden genomen qua veiligheid, leefbaarheid en begeleiding?

• Het COA hanteert huis- en gedragsregels en treft maatregelen als men zich daar niet aan houdt
• Zodra de locatie bewoond wordt, is hier 24/7 beveiliging aanwezig
• Voor omwonenden komt er een rechtstreeks telefoonnummer van het COA (locatietelefoon) dat zij kunnen bellen als er sprake is van overlast

Hoe is de zorg voor de asielzoekers geregeld? 

Asielzoekers hebben toegang tot noodzakelijke medische zorg, zoals huisartsenzorg, verloskundige zorg en ziekenhuiszorg. Dit wordt georganiseerd en gefinancierd door het COA. Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA) verzorgt in opdracht van het COA huisartsenzorg op de opvanglocatie. Deze organisatie zorgt ervoor dat er bijvoorbeeld meerdere keren per week een huisarts aanwezig is op de locatie. De locatie doet dus geen beroep op de lokale huisartsenzorg. 
Daarnaast is de GGD verantwoordelijk voor de publieke gezondheidszorg. Voor asielzoekers richt deze zorg zich op het voorkomen van ziekten, voorlichting en controles. Zo zorgt de GGD voor vaccinaties bij kinderen van asielzoekers en controleert ze de hygiëne in de opvangcentra.

Mogen asielzoekers werken? 

Een asielzoeker mag in Nederland werken. De asielaanvraag moet dan wel minstens 6 maanden in behandeling zijn. Heeft een asielzoeker werk en inkomen? Dan betaalt die persoon een eigen bijdrage aan het COA. Onder meer voor de kosten van de opvang.

Hoe wordt onderwijs voor kinderen geregeld? 

Asielzoekerskinderen zijn net als Nederlandse kinderen leerplichtig en gaan dus naar school. Wanneer er schoolgaande kinderen op de opvang komen zal de gemeente zich inzetten om te zorgen dat deze kinderen zo snel mogelijk onderwijs krijgen.