Gemeentelijke ombudsman

Wat is het?

Iedere burger heeft wettelijk het recht een klacht in te dienen bij een bestuursorgaan, en het bestuursorgaan is wettelijk verplicht een klacht op de voorgeschreven wijze te behandelen.
Wie het niet eens is met de uitkomst van de klachtbehandeling door het bestuur heeft het recht zijn klacht voor te leggen aan een onafhankelijke ombudsman. De ombudsman doet in hoogste instantie uitspraak over de ingediende klacht.
Die ombudsman kan de Nationale ombudsman zijn, maar gemeenten kunnen er ook voor kiezen een eigen ombudsman aan te stellen. De gemeente West Maas en Waal heeft gekozen voor een gemeentelijke ombudsman.

De gemeentelijke ombudsman

Op 13 december 2018 heeft de raad van West Maas en Waal mevrouw mr. M.J. van Dasselaar met ingang van 1 januari 2019 tot en met 31 december 2024 benoemd als ombudsman.

Op 3 oktober 2019 heeft de raad van West Maas en Waal mevrouw S. Stokman- Prins met ingang van 1 november 2019 tot 1 november 2025 benoemd als plaatsvervangend ombudsman.

Procedures en gegevens gemeentelijke ombudsman

De wet schrijft voor dat een klacht in principe eerst bij de gemeente wordt ingediend. Hoe de gemeente omgaat met klachten die bij haar worden ingediend vindt u op de pagina Klacht over handelen gemeente.
Als u niet tevreden bent over de manier waarop de gemeente uw klacht heeft afgehandeld kunt u een verzoek indienen bij de Gemeentelijke ombudsman om uw klacht aan een eindoordeel te onderwerpen.

Contact gemeentelijke ombudsman

Uw verzoek kunt u richten aan de gemeentelijke ombudsman maar u stuurt de brief naar het gemeentehuis. De gemeentelijke klachtencoördinator zorgt dan dat de brief bij de ombudsman komt. De adressering luidt:

Gemeentelijke ombudsman
ter attentie van de klachtencoördinator
Postbus 1
6658 ZG Beneden-Leeuwen

Desgewenst kunt u zich ook via de mail tot de ombudsman wenden, via degemeentelijkeombudsman@gmail.com

Taak

De ombudsman heeft tot taak bij te dragen aan goede verhoudingen tussen gemeente en burgers door:

Aanvullende rechtsbescherming. Dit doet de ombudsman door het uitspreken van een oordeel over gedragingen van de gemeente. Deze bescherming is aanvullend omdat de burger al het wettelijk recht heeft om te klagen bij de gemeente, en bovendien in beginsel de eis geldt dat de burger zijn of haar klacht eerst bij de gemeente kenbaar moet maken voordat de ombudsman haar kan behandelen. Het oordeel van de ombudsman is bindend voor klager en gemeente.
Bemiddeling. Hierbij wordt geen volledig onderzoek met einduitspraak ingesteld, maar probeert de ombudsman via overleg het meningsverschil tussen bestuur en burger op te lossen. In bijzondere gevallen kan de ombudsman ook al in de fase van interne klachtbehandeling tussenbeide komen.
Preventie. De ombudsman kan de gemeente een aanbeveling geven voor toekomstig gemeentelijk handelen, of op eigen initiatief een onderzoek naar misstanden beginnen.

Toegepaste normen

Bij de beoordeling van een klacht toetst de ombudsman het gemeentelijk handelen aan een aantal normen voor behoorlijk optreden. Deze behoorlijkheidsvereisten zijn ontwikkeld door de Nationale ombudsman en worden door nagenoeg alle ombudsmannen in Nederland gehanteerd. De behoorlijkheidsvereisten zijn gebaseerd op een viertal kernwaarden voor het handelen door de gemeente. Het handelen van de gemeente moet zijn:

open en duidelijk
respectvol
betrokken en oplossingsgericht
eerlijk en betrouwbaar

Onder de kernwaarde “open en duidelijk” vallen de vereisten van transparantie, goede informatieverstrekking, luisteren naar de burger en motivering van besluiten en handelen. Onder de kernwaarde “respectvol” vallen de vereisten van respecteren van de grondrechten, bevorderen van actieve deelname door de burger, fatsoenlijke bejegening, fair play, evenredigheid en bijzondere zorg. Tot de kernwaarde “betrokken en oplossingsgericht” horen de vereisten van maatwerk, samenwerking, coulante opstelling, voortvarendheid en de-escalatie. Tot de kernwaarde “eerlijk en betrouwbaar” horen de vereisten van integer en betrouwbaar handelen, onpartijdigheid, redelijkheid, een goede voorbereiding van besluiten, een goede organisatie, en professionaliteit.

Ontvankelijk verzoek

De ombudsman zal eerst nagaan of het verzoek voldoet aan de wettelijke vereisten. Het verzoek moet:

ondertekend zijn
voorzien zijn van naam en adres
een beschrijving bevatten van de gedraging of gedragingen waarover wordt geklaagd
aangeven hoe de gemeente zelf over de klacht heeft geoordeeld

Daarna moet de ombudsman nagaan of hij al dan niet bevoegd is om over de klacht te oordelen. Soms is namelijk de ombudsman niet bevoegd, en soms niet verplicht een klacht te onderzoeken.

Niet bevoegd is de ombudsman onder meer als geklaagd wordt over algemeen gemeentelijk beleid of over een algemeen verbindend voorschrift. Ook als een bestuursrechter een uitspraak heeft gedaan over de gedraging waarover wordt geklaagd, of als daartegen een procedure loopt bij een andere rechter, is de ombudsman niet bevoegd.

Niet verplicht is de ombudsman onder meer als tegen de beklaagde gedraging ook formeel bezwaar kan worden gemaakt of gemaakt had kunnen worden. Ook hoeft de ombudsman de klacht niet te behandelen als deze niet binnen een jaar na de gemeentelijke afhandeling wordt ingediend. Let wel, de ombudsman is in dit soort gevallen niet verplicht maar blijft wel bevoegd om de klacht te behandelen.

Het onderzoek door de gemeentelijke ombudsman

Als de ombudsman besluit de ingediende klacht te onderzoeken, zal hij om te beginnen alle van belang zijnde feiten duidelijk willen krijgen. De ombudsman zal de indiener van de klacht in de gelegenheid stellen een mondelinge toelichting te geven. Ook aan de gemeente zal de ombudsman om informatie vragen.

De ombudsman zal stukken bij de gemeente opvragen of ook zelf dossieronderzoek doen. De ombudsman kan een gesprek beleggen waarbij klager en een vertegenwoordiger van de gemeente beiden aanwezig zijn. Als voor de ombudsman de feiten duidelijk zijn wordt hiervan een verslag van bevindingen opgesteld. Klager en gemeente kunnen hier op reageren. De ombudsman zal deze reacties zo nodig verwerken. De volgende stap bestaat eruit dat de ombudsman de feiten afweegt tegen de hiervoor bedoelde behoorlijkheidsvereisten. De vraag is dan of de gemeentelijke gedraging waarover wordt geklaagd al dan niet is strijd is met die eisen.

De ombudsman zal het oordeel hierover vastleggen in een uitspraak. Die uitspraak wordt bekend gemaakt aan klager en gemeente. Ook maakt de ombudsman een openbare versie van deze uitspraak. De openbare versie is anoniem, dit wil zeggen dat er geen namen in worden genoemd.

De Kinderombudsman

Alle kinderen hebben rechten. Bijvoorbeeld het recht op bescherming tegen verwaarlozing of mishandeling. Of het recht op goed onderwijs en vrije meningsuiting.

Vindt u dat een organisatie de kinderrechten niet nakomt? Neem dan contact op met de Kinderombudsman. De Kinderombudsman controleert of overheidsinstellingen en bijvoorbeeld scholen, de jeugdzorg en zorginstellingen kinderen goed behandelen. De Kinderombudsman is er speciaal voor kinderen tussen de 0 en 18 jaar.