1. Energie in cijfers
Duurzaamheid leeft onder onze inwoners en ondernemers. En dat blijft niet onopgemerkt! Met diverse indicatoren kunnen we de vooruitgang richting een toekomstbestendige gemeente in kaart brengen. Door het vaststellen van de Koersnotitie Energietransitie en Circulaire Economie hebben we een duidelijke duurzaamheidsvisie om mee aan de slag te gaan.
Naast deze mijlpaal zijn er meetbare factoren, zoals energielabels, het terugdringen van aardgasgebruik, het aantal zonnepanelen, het gebruik van het Energieloket en EnergieVitaal, het aantal financieringsaanvragen en het aantal ondernemers dat verduurzamingsadvies vraagt.
Energielabels
Een energielabel voor woningen is een indicator hoe energiezuinig een woning is.
Het label loopt van A tot en met G:
- A betekent zeer energiezuinig (groen), vaak met veel energiebesparende voorzieningen.
- G betekent zeer onzuinig (rood), meestal zonder energiebesparende maatregelen.
Het energielabel geeft aan hoeveel energie een woning gemiddeld verbruikt en wat de potentiële kosten voor verwarming, elektriciteit en warm water zijn.
Het energielabel wordt bepaald op basis van diverse factoren zoals:
- Isolatie van muren, daken en vloeren.
- Type en efficiëntie van verwarmingssystemen en boilers.
- Aanwezigheid van zonnepanelen of zonneboilers.
- Soort glas (bijvoorbeeld dubbel of driedubbel glas).
Een hoger energielabel (A of B) betekent lagere energiekosten en minder CO₂-uitstoot.
Aardgas- en elektriciteitsverbruik
Aardgas is een fossiele brandstof en draagt bij aan de uitstoot van CO₂ en methaan, twee krachtige broeikasgassen. Door van het gas af te gaan, wil Nederland de CO₂-uitstoot verminderen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen afbouwen. Het winnen van aardgas zorgt vooral in Groningen voor aardbevingen en andere problemen voor de lokale bevolking. Ook door de geopolitieke spanningen wordt het steeds belangrijker om een duurzaam en onafhankelijk energienetwerk te hebben. Het doel is om 55% minder CO2 uit te stoten in 2030. Volgens de prognose haalt onze gemeente dit niet en blijven we steken op 44% reductie in 2030. Er is dus nog volop werk aan de winkel.
Voor veel huishoudens betekent dit dat veranderingen nodig zijn in de manier waarop ze hun huis verwarmen, koken en warm water opwekken.
Elektrisch rijden
Elektrisch rijden neemt de laatste jaren een enorme vlucht. Vooral door technologische verbeteringen, meer modellen en toenemende steun vanuit overheden. Elektrisch rijden zorgt voor:
- Lagere CO₂-uitstoot
- Lager energieverbruik en kosten
- Onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen
Wereldwijd is er een forse stijging in de verkoop van elektrische auto’s. Europa en China lopen hierbij voorop. Nederland is, met zijn uitgebreide oplaadnetwerk en stimuleringsbeleid, een van de koplopers in Europa.
In de gemeente West Maas en Waal neemt elektrisch rijden ook toe. Het aantal elektrische auto’s steeg in 2024 van 359 in januari tot 479 in december. Dit is een stijging van 33%. Elektrisch rijden draagt bij aan de vraag naar elektriciteit, vooral wanneer veel auto’s tegelijk worden opgeladen, zoals in de avonduren. Dit geldt zowel voor huishoudens die thuis opladen als voor openbare laadpunten. In een landelijke gemeente zoals de onze, kan een plotselinge toename in de vraag de capaciteit van het net overschrijden. Ook wel netcongestie genoemd. Netcongestie is een uitdaging waar we de komende jaren mee te maken krijgen. Genoeg netcapaciteit is een voorwaarde om de trend naar elektrisch rijden voort te zetten.
We moeten ons energieverbruik beter afstemmen op het aanbod op het elektriciteitsnet. Bijvoorbeeld door elektrische auto's op te laden wanneer de zon schijnt in plaats van 's avonds wanneer het donker en windstil is.
In de gemeente heeft 56% van de huizen zonnepanelen op het dak. Dat is aanzienlijk meer dan het Nederlandse gemiddelde (33%). Met 56% zijn wij binnen Gelderland de gemeente met de meeste zonnepanelen op dak en nummer 7 van Nederland. (Bron: Regionale klimaatmonitor)
Adviezen van het energieloket
Het energieloket geeft inwoners onafhankelijk en persoonlijk advies over energiebesparing en thuis energie opwekken.
Het energieloket geeft onder andere:
- persoonlijk advies op maat via mail, telefoon of thuis
- informatie over energielabels, financieringen en subsidies
- een woondossier waarmee je snel inzicht krijgt in de verduurzamingsmogelijkheden
- checklijsten voor het aanvragen en beoordelen van offertes
- gezamenlijke inkoopacties voor isolatie en zonnepanelen
Het afgelopen jaar heeft het energieloket 324 nieuwe huishoudens bereikt. De energiecoaches hebben 57 woningen bezocht om verduurzamingadviezen te geven.
| Energiecoachbezoeken | 57 |
| Woningdossier | 324 |
| Bezoek energieloket | 1 |
| Inwonersvragen | 609 |
| EnergieVitaal vragen | 335 |
| Overige activiteiten | 276 |
| Totaal | 1.602 |
Ook inwoner Frans heeft gebruik gemaakt van het energieloket. Hij kwam bij het energieloket voor informatie en volgde verschillende webinars. Ook de webinar over de warmtepomp.
“Die webinar vond ik interessant om te bekijken. Daar steek je toch handige dingen van op als je bezig bent met oriënteren”
Inmiddels heeft de familie 30 zonnepanelen op het huis en de berging, een hybride warmtepomp, een elektrische boiler, een nieuwe geïsoleerde voor- en achterpui, een nieuwe geïsoleerde dakkapel, een inductiekookplaat én is Frans bezig met het isoleren van de zolder. Het voordeel is dat hij veel zelf doet: “Ik ben hartstikke handig.
Al moet ik dat wel altijd zelf zeggen” zegt hij daarover lachend.
Hulp van EnergieVitaal
EnergieVitaal is een apart programma van het energieloket voor mensen met een kleine beurs en een slecht geïsoleerde woning. EnergieVitaal geeft gratis advies en biedt gratis maatregelen aan. Het afgelopen jaar heeft EnergieVitaal 299 mensen geholpen.
Energiecoaches
De energiecoaches zijn een enthousiaste groep heren die namens het energieloket langsgaan bij inwoners. Met een rugzak vol kennis en enthousiasme inventariseert de energiecoach de mogelijkheden om te verduurzamen. De vier heren doen dit met veel plezier en helpen graag.
Financieringsaanvragen (subsidies)
Afgelopen jaar waren er verschillende subsidies beschikbaar voor het verduurzamen van je huis.
De grootste subsidiepot in 2024 was de NIP subsidie. NIP staat voor Nationaal IsolatieProgramma. Het doel van deze subsidie is dat meer mensen hun woningen gaan isoleren. De subsidie is ook voor doe-het-zelvers en bedraagt maximaal € 1.925,-.
In 2024 is de NIP-subsidie 83 keer aangevraagd. Totaal is er budget voor 340 huishoudens. In 2024 hebben we al 24% van het budget uitgekeerd.
De duurzaamheidslening voor non-profit organisaties is in 2024 één keer aangevraagd. Deze lening kan bijvoorbeeld gebruikt worden om een verenigingsgebouw energiezuinig te maken. Mogelijke maatregelen zijn zonnepanelen, raam- of dakisolatie of warmtepompen.
De toekomstbestendig wonen lening is in 2024 24 keer aangevraagd. Deze lening is voor woningeigenaren die energie willen besparen of het huis willen verduurzamen. De lening kan ook gebruikt worden voor levensloopbestendige maatregelen, zoals het maken van een slaapbadkamer op de begane grond.
Regionale Energie Strategie (RES)
In 2015 maakten 195 landen afspraken om actie te ondernemen om de aarde niet meer dan twee graden Celsius te laten opwarmen. Om dat te realiseren moet onder meer de CO2-uitstoot omlaag. In 2019 presenteerde het Nederlandse kabinet de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken. Sindsdien werken we in Nederland in een samenwerkingsverband van 30 RES-regio’s aan regionale verkenningen waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land via wind en zon opgewekt kan worden. Ook wordt onderzocht welke warmtebronnen te gebruiken zijn, zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Op 1 juli 2021 hebben alle 30 RES-regio’s hun plan aangeboden aan het Nationaal Programma RES.
Document en samenwerking
Res is een document en een samenwerking. Het document beschrijft hoe Rivierenland overstapt op duurzame energie. In het document is de gezamenlijke ambitie voor het opwekken van duurzame elektriciteit geformuleerd: 1,2 TWh duurzame elektriciteit in 2030, opgewekt met wind en zon. Ook is onderzocht en vastgesteld welke gebieden in de regio daarvoor
kansrijk zijn. Daarnaast beschrijft het document welke regionale kansen we zien voor het anders verwarmen van onze woningen.
West Maas en Waal
Voor onze gemeente geldt dat we op schema lopen om onze doelen te behalen. Ons doel was om 25 hectare aan zonnevelden te realiseren voor 2030. De vergunningen voor 3 parken zijn afgegeven en de verwachting is dat zij eind 2025 zullen beginnen met bouwen. Hiermee voldoen we aan de afspraken die regionaal zijn gemaakt.